فن دو دور رادیاتور آب پراید کد ۰۰۳

فن دو دور رادیاتور آب پراید یکی از اجزای کلیدی و هوشمند سیستم خنک‌کننده موتور این خودرو محسوب می‌شود. برخلاف برخی خودروهای قدیمی که فن تک دور یا مکانیکی داشتند، فن دو دور پراید به موتور اجازه می‌دهد تا در شرایط دمایی مختلف، با سرعت‌های بهینه خنک شود. این ویژگی نه تنها به جلوگیری از جوش آوردن موتور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند در کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندگی نیز موثر باشد.

✨نقش و عملکرد فن دو دور رادیاتور در پراید

وظیفه اصلی فن دو دور رادیاتور آب پراید، مکش هوا از میان پره‌های رادیاتور است تا گرمای مایع خنک‌کننده (آب و ضدیخ) به بیرون دفع شود. “دو دور” بودن فن به این معنی است که فن می‌تواند با دو سرعت مختلف (دور آهسته و دور تند) کار کند که این کار توسط یونیت کنترل موتور (ECU) یا یک رله فن هوشمند و با دریافت اطلاعات از سنسور دمای آب کنترل می‌شود:

1. دور آهسته (Low Speed):
   • زمانی فعال می‌شود که دمای مایع خنک‌کننده به حد معینی (مثلاً حدود ۹۵-۹۸ درجه سانتی‌گراد) برسد.
   • هدف از این دور، حفظ دمای موتور در محدوده بهینه و جلوگیری از افزایش بیش از حد دما در شرایط عادی رانندگی یا ترافیک سبک است.
   • همچنین، در برخی مدل‌های پراید، با روشن شدن کولر خودرو، فن ابتدا روی دور آهسته قرار می‌گیرد تا به خنک کردن کندانسور کولر نیز کمک کند.
2. دور تند (High Speed):
   • هنگامی فعال می‌شود که دمای مایع خنک‌کننده از حد بحرانی‌تری (مثلاً حدود ۱۰۰-۱۰۵ درجه سانتی‌گراد) فراتر رود.
   • یا زمانی که کولر خودرو در حداکثر توان خود کار می‌کند و نیاز به خنک‌کنندگی بیشتری است.
   • این دور با حداکثر توان خود، بیشترین جریان هوا را از رادیاتور عبور می‌دهد تا به سرعت دمای موتور را کاهش داده و از جوش آوردن آن جلوگیری کند.

📍محل قرارگیری و اجزای فن دو دور رادیاتور پراید

فن دو دور رادیاتور آب پراید، همانند بسیاری از خودروها، درست پشت رادیاتور آب قرار دارد. این مجموعه شامل:

• پروانه فن: پره‌های پلاستیکی که وظیفه مکش هوا را دارند.
• موتور فن: موتور الکتریکی که پروانه را به حرکت درمی‌آورد.
• قاب فن: یک قاب پلاستیکی که پروانه را احاطه کرده و جریان هوا را به سمت رادیاتور هدایت می‌کند.
• رله‌های فن: معمولاً دو رله (یکی برای دور آهسته و دیگری برای دور تند) که در جعبه فیوز یا کنار رادیاتور قرار دارند و وظیفه تامین برق و کنترل سرعت فن را بر عهده دارند.
• سنسور دمای آب (ECT Sensor): این سنسور که معمولاً روی هوزینگ ترموستات یا سرسیلندر قرار دارد، دمای مایع خنک‌کننده را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات را به ECU ارسال می‌کند.

⚠️علائم خرابی فن دو دور رادیاتور پراید

مشکل در عملکرد فن دو دور رادیاتور آب پراید می‌تواند به سرعت منجر به گرم شدن بیش از حد موتور شود. علائم رایج عبارتند از:

1. گرم شدن بیش از حد موتور (جوش آوردن): اصلی‌ترین و خطرناک‌ترین علامت، به خصوص در ترافیک، سربالایی‌ها یا هنگام توقف. اگر فن روشن نشود یا فقط یک دور کار کند، موتور جوش می‌آورد.
2. عدم روشن شدن فن: فن دو دور رادیاتور آب پراید کلاً روشن نمی‌شود (نه دور آهسته و نه دور تند).
3. کار نکردن یکی از دورهای فن: فن دو دور رادیاتور آب پراید فقط روی دور آهسته یا فقط روی دور تند کار می‌کند و دور دیگر فعال نمی‌شود.
4. روشن ماندن دائم فن: فن حتی پس از خاموش کردن موتور یا در دمای پایین نیز همچنان روشن می‌ماند که می‌تواند ناشی از خرابی رله یا سنسور باشد.
5. صداهای غیرعادی از فن: شنیدن صداهای بلند، ناهنجار، خرخر، سوت کشیدن یا تق‌تق می‌تواند نشانه‌ای از خرابی بلبرینگ موتور فن، تاب برداشتن پروانه یا برخورد پروانه با قاب باشد.
6. ضعف کولر: اگر فن روی دور آهسته یا تند فعال نشود، کندانسور کولر به خوبی خنک نمی‌شود و سرمایش کولر کاهش می‌یابد.

💥دلایل خرابی فن دو دور رادیاتور پراید

خرابی فن دو دور رادیاتور آب پراید می‌تواند از اجزای مختلفی ناشی شود:

• سوختن موتور فن: شایع‌ترین دلیل، به دلیل فرسودگی زغال‌ها، سیم‌پیچ‌ها یا بلبرینگ‌ها.
• خرابی رله‌های فن: رله‌ها به دلیل فرسودگی، گرمای بیش از حد یا اتصال کوتاه ممکن است بسوزند یا گیر کنند. (معمولاً در جعبه فیوز کنار موتور یا در کنار رادیاتور).
• خرابی سنسور دمای آب: سنسور معیوب اطلاعات نادرستی به ECU ارسال می‌کند و باعث می‌شود فن در زمان مناسب روشن نشود.
• سوختن فیوزهای فن: فیوزهای مربوط به فن در جعبه فیوز ممکن است بسوزند.
• قطعی یا اتصالی در سیم‌کشی: سیم‌کشی بین سنسور، رله‌ها، ECU و موتور فن ممکن است دچار قطعی یا اتصال کوتاه شده باشد.
• آسیب فیزیکی به پروانه فن: برخورد سنگ‌ریزه، اشیاء خارجی یا ضربه می‌تواند باعث شکستگی یا تاب برداشتن پره‌ها شود.
• مشکل در ECU: در موارد نادر، خرابی در یونیت کنترل موتور می‌تواند باعث اختلال در عملکرد فن شود.

🔧نحوه تعویض فن دو دور رادیاتور آب پراید

تعویض مجموعه فن دو دور رادیاتور آب پراید کار نسبتاً ساده‌ای است، اما رعایت نکات ایمنی ضروری است:

1. خنک بودن موتور و قطع باتری: حتماً مطمئن شوید که موتور کاملاً خنک است و برای جلوگیری از برق‌گرفتگی، کابل منفی باتری را جدا کنید.
2. تخلیه جزئی مایع خنک‌کننده (در صورت نیاز): ممکن است برای دسترسی بهتر به فن یا جدا کردن شلنگ‌ها، نیاز به تخلیه مقداری از مایع رادیاتور باشد.
3. جدا کردن سوکت‌های برق: سوکت‌های برق متصل به موتور فن را جدا کنید.
4. باز کردن بست‌ها یا پیچ‌ها: مجموعه فن (شامل پروانه، موتور و قاب) معمولاً با چند بست یا پیچ به رادیاتور یا بدنه خودرو متصل است. آن‌ها را باز کنید.
5. خارج کردن مجموعه فن قدیمی: مجموعه فن معیوب را با احتیاط از جای خود خارج کنید.
6. نصب مجموعه فن جدید: مجموعه فن جدید (که کاملاً با مدل پراید شما مطابقت دارد) را در جای خود قرار داده و پیچ‌ها و بست‌ها را محکم کنید.
7. وصل کردن سوکت‌های برق و باتری: سوکت‌های برق را وصل کرده و کابل منفی باتری را دوباره متصل کنید.
8. پر کردن مایع خنک‌کننده و هواگیری: سطح مایع خنک‌کننده را چک کرده و در صورت نیاز، آن را تکمیل کنید. سپس موتور را روشن کرده و اجازه دهید گرم شود تا فن روشن شود و هواگیری سیستم کامل انجام شود. در صورت نیاز، پیچ هواگیری (اگر خودروی شما داشته باشد) را نیز باز کنید.
9. تست عملکرد: با روشن کردن کولر و یا گرم شدن موتور، مطمئن شوید که هر دو دور فن به درستی فعال می‌شوند.

📈نگهداری برای افزایش طول عمر فن دو دور رادیاتور آب پراید

• بررسی منظم دمای آب: همواره به نشانگر دمای آب (آمپر آب) روی داشبورد توجه داشته باشید.
• کنترل سطح مایع خنک‌کننده: اطمینان حاصل کنید که سطح مایع در مخزن انبساط و رادیاتور همواره در حد استاندارد است.
• تمیز نگه داشتن رادیاتور: پره‌های رادیاتور را از کثیفی، حشرات و برگ‌ها پاک کنید تا جریان هوا به خوبی عبور کند.
• بررسی ظاهری فن: به طور دوره‌ای پروانه‌ها را از نظر شکستگی، تاب برداشتگی یا وجود ترک بررسی کنید.
• تست عملکرد دوره‌ای: به خصوص قبل از شروع فصل گرما، کولر را روشن کنید و مطمئن شوید که فن روی دور آهسته و تند به درستی فعال می‌شود.

❓سوالات متداول درباره فن دو دور رادیاتور آب پراید

1. چرا فن رادیاتور پراید من فقط روی دور تند کار می‌کند و دور آهسته فعال نمی‌شود؟

   این مشکل معمولاً نشان‌دهنده خرابی رله دور آهسته فن یا مقاومت فن (در صورت وجود) است. در برخی مدل‌ها، برای ایجاد دور آهسته، مقاومتی در مسیر برق فن قرار می‌گیرد که با سوختن آن، دور آهسته از کار می‌افتد و فن مستقیماً روی دور تند می‌رود. همچنین، ممکن است سیم‌کشی مربوط به دور آهسته دچار مشکل شده باشد.

2. آیا فن دو دور پراید روی تمام مدل‌ها وجود دارد؟

   خیر. در مدل‌های بسیار قدیمی پراید ممکن است فن تک دور استفاده شده باشد، اما در اکثر مدل‌های انژکتوری و جدیدتر پراید، فن از نوع دو دور (کنترل‌شده توسط ECU) است. برای اطمینان، به دفترچه راهنمای خودرو یا با بازرسی بصری و تست می‌توانید نوع فن خود را تشخیص دهید.

3. اگر فن دو دور رادیاتور آب پراید کار نکند، چه خطری موتور پراید را تهدید می‌کند؟

   اگر فن دو دور رادیاتور آب پراید کار نکند، موتور به سرعت بیش از حد گرم شده و جوش می‌آورد. این موضوع می‌تواند منجر به آسیب‌های بسیار جدی و پرهزینه مانند سوختن واشر سرسیلندر، تاب برداشتن سرسیلندر، قفل کردن موتور، یا آسیب به پیستون‌ها و یاتاقان‌ها شود. در صورت مشاهده افزایش ناگهانی آمپر آب، فوراً خودرو را متوقف کرده و موتور را خاموش کنید.

4. چگونه بفهمم رله فن خراب است یا موتور فن؟

   برای تشخیص دقیق، بهتر است به یک برق‌کار خودرو مراجعه کنید. اما به طور کلی:

   • اگر با تعویض جای رله‌ها با یک رله سالم (مشابه) فن فعال شود، مشکل از رله است.
   • اگر برق به موتور فن می‌رسد (با استفاده از تستر یا مولتی‌متر) اما فن نمی‌چرخد، موتور فن خراب است.
   • اگر برق نمی‌رسد، باید سیم‌کشی، سنسور دما و فیوزها بررسی شوند.
5. آیا روشن کردن کولر می‌تواند به تشخیص سلامت فن رادیاتور کمک کند؟

   بله، حتماً. در بسیاری از خودروها از جمله پراید، با روشن کردن کولر، فن رادیاتور باید بلافاصله (معمولاً روی دور آهسته) فعال شود تا کندانسور کولر را خنک کند. اگر کولر را روشن کردید و فن شروع به کار نکرد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در فن یا سیستم کنترل آن باشد (البته فرض بر این است که سیستم کولر شارژ و سالم است).

📌نتیجه‌گیری نهایی: خنکای ماندگار با مراقبت از فن رادیاتور

فن دو دور رادیاتور آب پراید یک سیستم هوشمند و حیاتی برای حفظ دمای بهینه موتور خودروی شماست. عملکرد صحیح آن نه تنها از جوش آوردن موتور و آسیب‌های پرهزینه ناشی از آن جلوگیری می‌کند، بلکه به بهبود کارایی و کاهش مصرف سوخت نیز کمک می‌کند. با توجه به علائم خرابی، انجام بازرسی‌های منظم، و اقدام به موقع برای رفع مشکلات (حتی کوچک)، می‌توانید از سلامت سیستم خنک‌کننده پراید خود اطمینان حاصل کرده و طول عمر موتور را به میزان قابل توجهی افزایش دهید. به یاد داشته باشید، توجه به آمپر آب و صداهای غیرعادی خودرو می‌تواند شما را از وقوع حوادث ناگوار نجات دهد.