لوله بخاری ال۹۰ کد۹۷

🚗لوله بخاری ال ۹۰: گرمای آسایش در خودروی شما

بخاری ال ۹۰ (تندر ۹۰/L90)، جزئی ضروری در سیستم گرمایش خودروی شماست که مسئول انتقال مایع خنک‌کننده داغ موتور به رادیاتور بخاری و بازگرداندن آن به موتور است. این لوله‌ها (که معمولاً شامل یک جفت هستند: یکی ورودی و دیگری خروجی) نقشی حیاتی در تأمین گرمای مطبوع در کابین خودرو، به ویژه در فصول سرد، ایفا می‌کنند.

هرگونه نقص یا نشتی در آن‌ها نه تنها می‌تواند باعث از دست رفتن گرمایش کابین شود، بلکه به دلیل کاهش سطح مایع خنک‌کننده، می‌تواند به موتور خودرو نیز آسیب جدی وارد کند.

در این مقاله، به صورت جامع به بررسی بخاری ال ۹۰ می‌پردازیم. از عملکرد و اهمیت آن گرفته تا علائم و دلایل رایج خرابی، انواع موجود در بازار، نکات کلیدی برای خرید با کیفیت، و در نهایت، هزینه‌های تعویض و راهکارهای مؤثر برای نگهداری از آن‌ها. با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی در این زمینه کسب کنید.

✨لوله بخاری ال ۹۰ چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

بخاری در ال ۹۰، بخشی از مدار گردش مایع خنک‌کننده موتور است که به سمت رادیاتور بخاری (Heater Core) منشعب می‌شود. این سیستم معمولاً شامل دو لوله یا شلنگ لاستیکی است:

1. لوله ورودی بخاری (Heater Inlet Hose):  مایع خنک‌کننده بسیار داغ را مستقیماً از موتور (معمولاً از سرسیلندر یا محفظه ترموستات) به سمت ورودی رادیاتور بخاری که در داخل داشبورد خودرو قرار دارد، هدایت می‌کند.
2. لوله خروجی بخاری (Heater Outlet Hose): مایع خنک‌کننده‌ای را که پس از عبور از رادیاتور بخاری و تبادل حرارت، تا حدی خنک شده است، از خروجی رادیاتور بخاری به سمت موتور یا سیستم خنک‌کننده اصلی (معمولاً به واترپمپ یا رادیاتور اصلی) بازمی‌گرداند.

جنس و ساختار:

این لوله‌ها عموماً از لاستیک مقاوم و تقویت‌شده ساخته می‌شوند تا بتوانند در برابر:

• دمای بالای مایع خنک‌کننده: مایع می‌تواند تا دمای ۹۰-۱۰۰ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر نیز برسد.
• فشار داخلی سیستم: سیستم خنک‌کننده تحت فشار است.
• مواد شیمیایی ضد یخ: مواد موجود در ضد یخ می‌توانند به لاستیک آسیب برسانند.
• لرزش و حرکت موتور: لوله‌ها باید انعطاف‌پذیر باشند.
• عوامل محیطی: مانند گرما، سرما، روغن و آلودگی‌ها.

در برخی نقاط خاص، ممکن است بخش‌هایی از این لوله‌ها از جنس فلز (معمولاً آلومینیوم یا فولاد) باشند، به خصوص در نقاطی که نیاز به مقاومت بیشتر در برابر حرارت شدید یا آسیب فیزیکی وجود دارد، یا برای سهولت در اتصال به سایر قطعات.

وظیفه و اهمیت:

وظیفه اصلی ، انتقال ایمن و بدون نشتی مایع خنک‌کننده داغ برای تأمین گرمایش کابین است. اهمیت آن‌ها در موارد زیر خلاصه می‌شود:

• تأمین گرمایش کابین: بدون این لوله‌ها، مایع داغ به رادیاتور بخاری نمی‌رسد و کابین گرم نمی‌شود.
• حفظ سطح مایع خنک‌کننده موتور: نشتی از این لوله‌ها باعث کاهش سطح مایع خنک‌کننده کل سیستم می‌شود که می‌تواند به گرم شدن بیش از حد (جوش آوردن) موتور و آسیب‌های پرهزینه به آن منجر شود.
• بخار زدایی شیشه‌ها: گرمایش صحیح کابین برای جلوگیری از بخار گرفتگی شیشه‌ها و بهبود دید راننده در هوای سرد و مرطوب حیاتی است.

لوله‌های بخاری با استفاده از بست‌های فلزی (Hose Clamps) در دو سر خود به خروجی‌های موتور و ورودی/خروجی رادیاتور بخاری محکم می‌شوند تا از نشتی جلوگیری شود.

🚨علائم و دلایل رایج خرابی لوله بخاری ال ۹۰

شناخت علائم و دلایل خرابی بخاری ال ۹۰ بسیار مهم است، زیرا نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر و پرهزینه‌تر برای موتور خودرو شود.

الف) علائم اصلی خرابی بخاری:

1. نشتی مایع خنک‌کننده:
   • شایع‌ترین و واضح‌ترین علامت. ممکن است قطرات یا تجمع مایع خنک‌کننده (به رنگ سبز، صورتی، آبی یا نارنجی) را زیر خودرو، به‌خصوص در قسمت جلو یا زیر کاپوت، مشاهده کنید.
   • نشتی می‌تواند از خود بدنه (ترک یا سوراخ)، یا از محل اتصال لوله به بست‌ها باشد.
   • بوی شیرین و متمایز ضد یخ در اطراف خودرو یا زیر کاپوت نیز نشانه‌ای از نشتی است.
2. بوی شیرین (ضد یخ) در داخل کابین:
   • اگر نشتی از لوله‌هایی باشد که به رادیاتور بخاری در داخل داشبورد متصل می‌شوند، ممکن است بوی ضد یخ را در داخل کابین حس کنید. این بو معمولاً با روشن کردن بخاری بیشتر می‌شود.
3. کاهش مداوم سطح مایع خنک‌کننده در منبع انبساط:
   • اگر به طور مکرر نیاز به اضافه کردن مایع خنک‌کننده به مخزن دارید و هیچ نشتی خارجی آشکاری از رادیاتور اصلی یا موتور مشاهده نمی‌کنید، لوله‌های بخاری (یا خود رادیاتور بخاری) می‌توانند دلیل نشتی داخلی باشند.
4. گرمای ناکافی یا عدم وجود گرما در کابین:
   • اگر مایع خنک‌کننده از لوله‌ها نشت کند یا لوله‌ها دچار گرفتگی شوند، جریان کافی مایع داغ به رادیاتور بخاری نمی‌رسد و در نتیجه کابین خودرو به اندازه کافی گرم نمی‌شود.
5. بالا رفتن دمای موتور (جوش آوردن خودرو):
   • این خطرناک‌ترین پیامد نشتی لوله‌های بخاری است. کاهش شدید سطح مایع خنک‌کننده به دلیل نشتی، می‌تواند باعث شود موتور از حد مجاز گرم‌تر شده و به سرعت جوش بیاورد. این وضعیت می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و پرهزینه مانند سوختن واشر سرسیلندر، تاب برداشتن سرسیلندر یا بلوک موتور شود.
6. تغییر ظاهر لوله‌ها:
   • ورم کردن یا باد کردن: نشان‌دهنده فرسودگی داخلی و ضعیف شدن ساختار لاستیک به دلیل فشار و گرما است.
   • خشک شدن، ترک‌خوردگی یا سفت شدن: لاستیک با گذشت زمان و قرار گرفتن در معرض گرما و مواد شیمیایی، انعطاف‌پذیری خود را از دست داده و خشک و شکننده می‌شود.
   • شل شدن بست‌ها: بست‌هایی که لوله را محکم می‌کنند ممکن است شل شوند و باعث نشتی شوند.

ب) دلایل رایج خرابی بخاری:

1. فرسودگی طبیعی و کهنگی:
   • لوله‌های لاستیکی عمر مفیدی دارند. با گذشت زمان، در معرض گرما، سرما، لرزش موتور و مواد شیمیایی ضد یخ، لاستیک دچار فرسودگی، خشک‌شدگی، ترک‌خوردگی و ضعف ساختاری می‌شود. این اصلی‌ترین دلیل نیاز به تعویض است.
2. استفاده از آب معمولی به جای ضد یخ استاندارد:
   • بزرگترین دشمن سیستم خنک‌کننده! آب لوله‌کشی حاوی املاح و مواد معدنی است که باعث رسوب‌گذاری (گرفتگی) در داخل لوله‌ها و سایر اجزای سیستم می‌شوند. همچنین، فاقد خاصیت ضد خوردگی است که منجر به زنگ‌زدگی و خوردگی داخلی لوله‌ها (به خصوص در بخش‌های فلزی) و اتصالات می‌شود. این خوردگی به مرور زمان باعث سوراخ شدن لوله‌ها می‌شود.
3. عدم تعویض به موقع ضد یخ:
   • حتی ضد یخ با کیفیت نیز عمر مفید دارد. خاصیت ضد خوردگی و ضد رسوب آن کاهش می‌یابد. ضد یخ قدیمی می‌تواند اسیدی شده و به لاستیک و فلزات سیستم آسیب برساند، یا باعث تولید لجن و ذراتی شود که منجر به گرفتگی لوله‌ها می‌شوند.

❓پرسش و پاسخ‌های متداول (FAQ)

در این بخش، به برخی از رایج‌ترین سوالات در مورد بخاری ال ۹۰ پاسخ می‌دهیم:

1. اگر بخاری نشت کند، آیا می‌توانم موقتاً آن را تعمیر کنم؟ برای نشتی‌های بسیار ریز، می‌توانید از چسب‌های مخصوص شلنگ یا نوارهای نسوز استفاده کنید، اما این راه‌حل فقط موقتی و اضطراری است. این تعمیرات مقاومت کافی در برابر فشار و دمای بالا را ندارند. در اولین فرصت باید لوله معیوب را با یک نمونه جدید و با کیفیت تعویض کنید تا از آسیب جدی به موتور جلوگیری شود.
2. آیا لوله‌های ورودی و خروجی بخاری یکسان هستند؟ خیر. اگرچه هر دو انتقال مایع خنک‌کننده را بر عهده دارند، اما معمولاً از نظر طول، قطر و شکل خمیدگی متفاوت هستند تا به درستی در مسیرهای تعیین‌شده خود در موتور و رادیاتور بخاری جای بگیرند. هنگام خرید، حتماً لوله ورودی و خروجی مناسب را تهیه کنید.
3. چند وقت یک‌بار باید لوله‌های بخاری را تعویض کرد؟ زمان دقیق ثابتی وجود ندارد و به کیفیت لوله، شرایط رانندگی و نگهداری بستگی دارد. اما به طور کلی، هر ۵ تا ۱۰ سال یا هنگام مشاهده هر یک از علائم فرسودگی (مانند ترک‌خوردگی، ورم، خشکی بیش از حد)، توصیه می‌شود آن‌ها را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید. در هر سرویس دوره‌ای حتماً لوله‌ها را بازرسی کنید.
4. آیا نشت بخاری می‌تواند باعث سوختن واشر سرسیلندر شود؟ بله، به طور غیرمستقیم بله. اگر نشتی از بخاری آنقدر شدید باشد که باعث کاهش چشمگیر و ناگهانی سطح مایع خنک‌کننده شود و راننده متوجه آن نشود، موتور به سرعت گرمای بیش از حد پیدا کرده و “جوش می‌آورد”. این گرمای بیش از حد می‌تواند به واشر سرسیلندر، سرسیلندر و سایر اجزای داخلی موتور آسیب جدی و دائمی وارد کند.
5. بهترین نوع بست برای بخاری چیست؟ معمولاً از بست‌های پیچی (Worm Drive Clamps) استفاده می‌شود. این بست‌ها به خوبی محکم می‌شوند و فشار یکنواختی را روی لوله ایجاد می‌کنند. اطمینان حاصل کنید که بست‌ها از جنس فولاد ضد زنگ باشند تا در برابر زنگ‌زدگی مقاوم باشند. استفاده از بست‌های فنری نیز رایج است.
6. آیا می‌توانم خودم بخاری را تعویض کنم؟ اگر ابزار لازم را دارید (پیچ‌گوشتی، انبر برای بست‌ها، ظرف برای مایع خنک‌کننده) و با اصول تخلیه و هواگیری سیستم خنک‌کننده آشنایی دارید، بله می‌توانید. با این حال، هواگیری کامل و صحیح سیستم خنک‌کننده پس از تعویض بسیار حیاتی است. اگر به درستی هواگیری نشود، حباب‌های هوا می‌توانند باعث گرم شدن بیش از حد موتور شوند. بنابراین، اگر مطمئن نیستید، بهتر است کار را به یک مکانیک بسپارید.

📌نتیجه‌گیری نهایی:رگ‌های حیاتی گرمایش و سلامت موتور ال ۹۰ شما

با وجود سادگی ظاهری، نقشی فوق‌العاده حیاتی در سیستم گرمایش کابین و از همه مهم‌تر، در حفظ سلامت موتور خودروی شما ایفا می‌کند. این لوله‌ها، رگ‌های اصلی انتقال مایع خنک‌کننده داغ هستند و هرگونه نشتی یا خرابی در آن‌ها، می‌تواند به سرعت منجر به کاهش سطح مایع خنک‌کننده، جوش آوردن موتور و تحمیل هزینه‌های سنگین و جبران‌ناپذیر شود.

با توجه به علائم هشدار دهنده (مانند بوی ضد یخ، نشتی مایع، یا کاهش مداوم سطح آن)، می‌توانید به موقع به مشکل پی ببرید.مهمترین گام در پیشگیری از خرابی زودهنگام لوله‌ها، استفاده انحصاری از مایع خنک‌کننده (ضد یخ/ضد جوش) استاندارد و با کیفیت و تعویض منظم آن است. هرگز از آب معمولی استفاده نکنید، زیرا بزرگترین عامل فرسودگی و خوردگی لوله‌ها و سایر اجزای سیستم است.