کولر خودرو یکی از قطعات ضروری و پر کاربرد در فصل گرم سال است که نبودن آن می تواند کیفیت رانندگی را کاهش و احتمال تصادف را نیز افزایش دهد. سیستم تهویه نیز جزو تجهیزات کاربردی و مهم در صنعت خودروسازی به شمار می رود که عملکرد نسبتاً ساده ای دارد و به خنک کردن کابین و حذف رطوبت می پردازد.
سیستم های خنک کننده خودرو یکی از موارد پرکاربرد در اتومبیل ها به شمار می رود که از اجزای مختلفی تشکیل شده و مهمترین آن کمپرسور است. نقش اصلی کمپرسور، به گردش درآوردن گاز مبرد است که داخل سیستم کولر خودرو گاز مبرد قرار گرفته و این گاز به دلیل دمای پایین که دارد، با گرفتن دمای محیط، تبخیر شده و فضا را خنک می کند.
کمپرسور کولر ماشین چیست؟
کمپرسور نوعی پمپ است که به نوعی قلب مجموعه نامیده می شود. این دستگاه جزو مهم ترین تجهیزات رفاهی خودروها به شمار می رود که امروزه استفاده زیادی دارد. کولر خودرو، همان سیستم تهویه مطبوع است که همزمان با تغییرات اقلیمی جدید و گرم تر شدن زمین، نیاز به آن را در سالهای اخیر بیش از پیش احساس می کنیم. کمپرسور به عبارتی متراکم کننده از انواع دستگاه های مکانیکی است که از یک یا چند سیلندر و پیستون تشکیل شده است.
این دستگاه در موتور خودروها، هوا را گرفته و از طریق سوپاپ، به داخل سیلندر فرستاده می شوند. در این مرحله، سرمای ایجاد شده از طریق لولهها به اواپراتور رسیده و به وسیله فن، وارد کابین خودرو می شود. در حقیقت باید گفت که کمپرسور کولر ماشین نوعی فرآیند است که در کولر اتفاق می افتد. این قطعه گاز خنک کننده را از اوپراتور به کندانسور می آورد و دوباره پس از طی مسیر به اوپراتور باز می گرداند. این تغییر عموماً باعث افزایش دمای سیال می شود که با استفاده از این گاز داغ و طی کردن چند فرایند دمای محیط را کاهش می دهد.
سیستم خنک کننده خودرو از چه قطعاتی تشکیل شده است؟
سیستم خنک کننده خودرو از قطعات زیر تشکیل می شود:
۱.کمپرسور
کمپرسور یک وسیله است که وظیفه انتقال گاز سرد را در کولر بر عهده دارد و به نوعی قلب مجموعه نامیده می شود. این قطعه از طریق تسمه به میل لنگ موتور خودرو متصل می شود و ماده سردی که در هنگام دمای گاز کم از آن خارج می شود اواپراتور را نیز افزایش می دهد. نکات مهمی که معمولا خودرو سازان باید به آن توجه کنند این است که باید اندازه کمپرسور ماشین و وزن آن متناسب با کلیت خودرو و کولر باشد.
۲.کندانسور
کندانسور یا چگالنده، نوعی رادیاتور است که وظیفه خارج کردن هوای گرم از فضای کولر و سرد کردن گاز مبرد را بر عهده دارد. این قطعه گرمای جذب شده را توسط اوپراتور گاز مبرد داخل سیستم را به هوای محیط خارج از کابین اتومبیل انتقال می دهد. مایع خروجی کندانسور، با توجه به دمای پایین خود، وظیفه خنک کاری را بر عهده دارد.
۳.کپسول خشک کننده
این قطعه نوعی خشک کننده است که با استفاده از یک ماده شیمیایی رطوبت را جذب می کند و در مواقعی که فشار گاز از حد تعریف شده کمتر یا بیشتر شود، به طور خودکار جریان برق کمپرسور را قطع می نماید.
۴.سوئیچ
این قطعه در سیستم کولر خودرو وظیفه خاموش و روشن نمودن کولر را بر عهده دارد که با شکل های مختلف در خودروهای مختلف موجود است. معمولاً یک LED وظیفه نمایش حالت روشن یا خاموش این سوئیچ را نمایش می دهد. در بعضی از خودروهای روز دنیا این قطعه حذف گردیده و سیستم تهویه همراه با روشن نمودن خودرو به حالت فعال در می آید و فقط دما باید تنظیم شود.
۵.فن کولر
فن کولر وظیفه به جریان انداختن هوا را بر عهده دارد که معمولا با توجه به نوع فن به کار رفته در خودروها استفاده می شود. به طور کلی هوایی که فن به داخل کابین منتقل می کند یا از هوای بیرون تغذیه شده و یا اینکه از روی کندانسور گرفته می شود.
شرایط استفاده از فن الکتریکی نسبت به شرایط به کارگیری آنها متفاوت است؛ در صورتی که یک سوئیچ فشار سه وضعیتی در سیستم وجود داشته باشد، فن الکتریکی با افزایش و یا کاهش فشار قطع و وصل خواهد شد. در غیر این صورت فن به صورت دائم کار و همراه با استارت سیستم تهویه مطبوع وارد مدار می شود.
۶.سیم کشی
سیم کشی وظیفه انتقال اجزای مرتبط با کولر خودرو و نیز برق رسانی را بر عهده دارد. لازم به ذکر است که در خودروهای جدید معمولاً تمام فرمان ها توسط ECU و به وسیله درخت سیم اصلی خودرو انتقال داده می شوند.
۷.رسیور درایر
رسیور درایر به عنوان منبع ذخیره گاز مبرد عمل می کند. معمولاً این قطعه دارای یک پرشرکنترل (مانوستات) ایمنی است تا در مواقعی که فشار گاز از حد تعریف شده کمتر یا بیشتر شود، بهطور خودکار جریان برق کمپرسور را قطع نماید. همچنین بر روی این قطعه، شیشهای وجود دارد که این امکان را به ما می دهد تا بتوانیم گردش و میزان گاز موجود در سیستم را کنترل نماییم.
نگهداری از کولر خودرو
فیلتر هوای خودرو را حتما تعویض کنید؛ زیرا فضای کولر باعث رشد سریع قارچ بوده و در صورت کثیف بودن فیلتر هوا و عدم تصفیه مناسب هوا قطعاً بیماری های تنفسی در انتظارتان خواهد بود. اگر از خودروی زیر ۶ سیلندر استفاده می کنید، باید بدانید که با روشن بودن کولر قدرت موتور کاهش پیدا می کند. پس باید با دور موتور پایین حرکت کنید و از چند کیلومتری سرعت خود را مخصوصا در مسیرهای طولانی کم کنید. در ترافیک های سنگین و یا شیب های تند ترجیحا کولر را خاموش کنید. سیستم کولر خودرو را بدون گاز یا با گاز کم روشن نکنید. در صورت مشاهده هر گونه کاهش اقدام به تامین آن نمایید.
با شروع شدن فصل تابستان برای شارژ مجدد گاز کولر باید به تعمیرگاه ها یا مراکز خدماتی خودرو مراجعه کنید. شارژ کولر خودرو به معنی پر کردن ظرفیت مخزن سرد کننده است. مانند روغن موتور، گاز سردکننده سیستم تهویه نیز پس از مدتی کمتر می شود، در صورتی که این مقدار کاهش قابل توجهی داشته باشد، باید به دنبال نشتی احتمال در ارتباطات کلی سیستم بود.
این گاز معمولاً از نوع R134 است و پس از طی مدت زمانی در حدود ۲ سال این گاز تخلیه شده و باید مجدداً شارژ شود. لازم است نسبت به این نکته دقت لازم را به خرج دهید زیرا اگر کولر بدون این گاز (حتی با مقدار کم از این گاز) روشن شود، نمی تواند به درستی عمل خنک کنندگی را انجام دهد.
شایع ترین نشانه های خرابی کولر خودرو
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید برای تعمیر کولر خودرو اقدام کنید:
- روشن نشدن کولر خودرو
- عدم خنک کنندگی کولر
- یخ زدن اواپراتور و لولهها
- بوی نامطبوع از کولر
- عمل نکردن کمپرسور